Jeszcze całkiem nie ostygł wyrok NSA z dnia 4 grudnia 2024 r., który dobitnie udowodnił, że od 1 stycznia 2016 roku ponad 350 radców i doradców prawnych zatrudnionych w naszych starostwach/powiatach dało się stosunkowo bardzo łatwo oszukać urzędnikom MI/DTD. Udokumentowany tym wyrokiem NSA ich mierny i mizerny stan prawnej wiedzy może wskazywać na to, że ich nominacje nie były merytoryczne lecz jakieś inne, np.: rodzinno-polityczne.

Może więc jest już czas na poszukanie właściwych nominatów na takie prawne stanowiska w naszych powiatowych instytucjach. Stawiam to pytanie w kontekście przykładowej odpowiedzi, z którą możemy zapoznać się poniżej oraz z treści zażalenia na poniższą odpowiedź – także poniżej.

– – – – – – – – – – – – –

– – – – – – – – – – – – – –

Spółka z o.o. (…), 05 kwiecień 2025 r.

(…)

(…)

KRS (…)

NIP (…)

Samorządowe Kolegium Odwoławcze

w Gdańsku

za pośrednictwem

Prezydenta Miasta Gdańsk

dot.: WK.540.1.2025.JC

Zażalenie

na postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania

Pełniąc funkcję Prezesa Zarządu (…) sp. z o.o. w (…) niniejszym składam zażalenie na odebrane 31 marca 2025 roku postanowienie Prezydenta Miasta Gdańska z dnia 26.03.2025 o odmowie wszczęcia postępowania w sprawie wydania interpretacji indywidualnej na podstawie art. 34. ust.1 Ustawy prawo przedsiębiorców i żądam uchylenia postanowienia w całości oraz nakazanie organowi wszczęcia postępowania w celu wydania interpretacji indywidualnej zgodnie z wnioskiem.

Uzasadnienie

Wnioskiem z 24 lutego 2025 r. (…) sp. z o.o. w (…) wystąpiła do organu o wydanie wiążącej interpretacji indywidualnej na podstawie art. 34. ust. 1. Ustawy prawo przedsiębiorców. Pytanie sformułowane we wniosku brzmi:

“w jakim przypadku przy wniosku o pierwszą rejestrację w RP pojazdu samochodowego objętego obowiązkiem homologacyjnym określonym w rozporządzeniu (UE) 2018/858 sprowadzonego spoza obszaru wspólnotowego UE, który nigdy wcześniej nie był rejestrowany w UE ani dopuszczony, a który był pojazdem rejestrowanym wcześniej w kraju niebędącym członkiem Unii, zgodnie z art. 72. ust. 1 pkt 3 ustawy o prawie drogowym będzie wymagane zaświadczenie o przeprowadzonym badaniu technicznym, o którym mowa w art. 81 ust. 3 tejże ustawy”

Spółka chciała się dowiedzieć, czy w powyższych przypadkach zaświadczenie z okresowego badania technicznego, o którym mowa w art. 81 ust. 3 PRD będzie dokumentem wymaganym zgodnie z dyspozycją wynikającą z art. 72 ust. 1 pkt 3 w zw z art. 72 ust. 2 pkt 1 PRD. Spółka (…) przy tym wskazała, że z procedurą rejestracji pojazdu wiąże się konieczność wniesienia przez spółkę daniny publicznej w formie opłat (określonych w art. 75 ust. 2 PRD).

Dnia 24.03.2025 r. organ odmówił wszczęcia postępowania, podnosząc, że przepis powołany we wniosku nie podlega art. 34 Ustawy prawo przedsiębiorców.

Stan prawny

Nietrafny jest pogląd, który w uzasadnieniu zawarł organ, jakoby rejestracja pojazdu na podstawie dokumentów wykazanych w art. 72 ust. 1 pkt 3, w tym zaświadczenia z okresowego badania technicznego, o którym mowa w art. 81 ust. 3 Ustawy prawo o ruchu drogowym nie wiąże się ustanowieniem daniny publicznej.

W postanowieniu Prezydent Gdańska słusznie przywołał przepis art. 5 ust. 2 pkt 1 ustawy o finansach publicznych wskazując, że przepis ten określa, które to opłaty są zaliczane do danin publicznych. Zdaniem spółki, organ zastosował jednak niewłaściwą wykładnie logiczną tego przepisu uznając, że opłaty związane z rejestracją pojazdu nie stanowią daniny publicznej, przywołując przy tym w sposób nietrafiony fragmentarycznie wyroki NSA o sygnaturach GSK 2542/21 i GSK 2266/21, które były wydawane na inną okoliczność i nie mają zastosowania na gruncie niniejszej sprawy.

Organ przywołał na podparcie argumentu Wyrok NSA z 19.01.2022 r., II GSK 2542/21, LEX nr 3325730. Sąd w uzasadnieniu tego wyroku stwierdził:

(…)“znaczenie pojęcia daniny publicznej, o którym mowa w art. 34 ust. 1 p.p., jest tożsame z definicją zakresową tego zwrotu, zawartą w art. 5 ust. 2 pkt 1 ustawy o finansach publicznych.”

Organ jednak nie przytoczył polemiki zawartej w tym uzasadnieniu, jaką sąd prowadził z treścią równorzędnego orzeczenia NSA:

“Skład orzekający w niniejszej sprawie – wobec argumentacji przedstawionej w powołanych orzeczeniach NSA, a przytoczonych powyżej – nie podziela tym samym poglądu prezentowanego w uzasadnieniu powoływanego wyroku z dnia 29 września 2017 r. II GSK 3556/15 – wyrażonego na gruncie analogicznej do art. 34 ust. 1 ustawy – Prawo przedsiębiorców regulacji zawartej w art. 10 ust. 1 ustawy z 2 lipca 2005 r. o swobodzie działalności gospodarczej – że daniną publiczną, w rozumieniu powołanego przepisu, jest nie tylko danina o charakterze pieniężnym ale także wszelkie obowiązki niepieniężne, jeżeli ich ponoszenie wynika z ustawy i wiąże się z ograniczeniem swobody w korzystaniu z przysługujących podmiotowi praw ze względu na potrzebę ochrony interesu publicznego.”

Dla własnej wygody, organ dokonał wybiórczej analizy orzecznictwa, przytaczając tylko takie orzeczenie NSA, które popiera jego tezę. Natomiast Wyrok NSA z 29.09.2017 r., II GSK 3556/15, ONSAiWSA 2019, nr 2, poz. 22., który zawiera przeciwne argumenty został pominięty.

Dla rzetelnej analizy orzecznictwa należy więc poddać analizie argumenty z obu orzeczeń, ponieważ różnica w poglądach sądu sprowadza się do oceny odmiennych stanów faktycznych.

W orzeczeniu NSA z 19.01.2022 r. II GSK 2542/21 przedsiębiorca wystąpił o interpretację art. 86a. Ustawy prawo farmaceutyczne dot. zakazu dystrybucji leków w innym kierunku niż do pacjenta¹. W ocenie sądu:

“wbrew stanowisku strony skarżącej kasacyjnie, art. 86a u.p.f. nie jest przepisem, z którego wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej lub składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne. Przepis ten, poza sporem bowiem regulował i reguluje zakaz dystrybucji leków w innym kierunku niż do pacjenta. Fakt, że – jak wskazała strona skarżąca kasacyjnie – przepis wprowadzał ograniczenia przedmiotowe (dostępny asortyment) oraz podmiotowe (kategorie nabywców, na rzecz których można zbywać produkty lecznicze) w zakresie zbywania produktów leczniczych z apteki, a ograniczenia te są odstępstwem od zasady swobody działalności gospodarczej nie znaczy, że jest on przepisem, który podlega interpretacji indywidualnej na podstawie art. 34 ust. 1 p.p.

Kolejnym wyrokiem NSA przywołanym wybiórczo przez organ jest orzeczenie NSA o sygn. GSK 2266/21, które co nie dziwi także, dotyczy problemu art 86a u.p.f, a więc stanu faktycznego nie mającego nic wspólnego z bieżącą sprawą. Wystarczy zacytować uzasadnienie:

“Przepis art. 86a p.f. określa zasady wykonywania reglamentowanej działalności gospodarczej w zakresie obrotu produktami leczniczymi, jednak przedmiot tej normy w żadnym zakresie nie odnosi się do daniny publicznej, a więc wniosek skarżącej spółki nie mieści się w zakresie art. 34 ust. 1 p.p.”

W przywołany przez tenże sąd, innym wyroku NSA z 14.12.2021 r., II GSK 2332/21, LEX nr 3285565, znajduje się warta zacytowana klarowna opinia sądu WSA, która wyjaśnia także problem oceny aktualnej sprawy:

“art. 86a Prawa farmaceutycznego określa zasady wykonywania reglamentowanej działalności gospodarczej, a mianowicie wprowadza bezwzględny zakaz sprzedaży leków przez apteki ogólnodostępne i punkty apteczne innym aptekom ogólnodostępnym lub innym punktom aptecznym, jak również hurtowniom farmaceutycznym. Niemniej regulacji tej nie można przypisać charakteru daniny publicznej, której istotą jest obowiązek świadczenia na rzecz państwa lub innego podmiotu publicznoprawnego w celu realizacji zadań o charakterze publicznym, ustalanego jednostronnie na mocy określonego aktu prawnego, którego realizacja jest zabezpieczona możliwością zastosowania przymusu państwowego.”

Nielogiczny jest wniosek organu, jakoby obowiązek rejestracji pojazdu i pieniężny obowiązek zapłaty za rejestrację pojazdu oraz opłata za badanie techniczne były analogiczne do prawa farmaceutycznego zabraniającego sprzedaży leków osobom innym niż pacjentom.

W Prawie o ruchu drogowym obowiązek rejestracji jest faktycznym ciężarem nakładanym na każdego nabywcę nowego pojazdu. Ciężarem dodatkowym i to pieniężnym jest obowiązek poniesienia daniny w postaci opłaty w wydziale komunikacji oraz na stacji diagnostycznej. Nawet poza sporem o pojęcie daniny jaki przedstawiają powyższe orzeczenia, opłata jako pojęcie jest ujęta w ustawie o finansach publicznych.

Spółka (…) pragnie podkreślić, że organ publiczny ma obowiązek dążyć do załatwienia sprawy i dokonywać w razie wątpliwości interpretacyjnych rozstrzygnięcia na korzyść obywatela. Spółka (…) złożyła wniosek o interpretacje indywidualną, gdyż sprowadzenie pojazdu samochodowego wiąże się z ustawowym obowiązkiem rejestracji takiego pojazdu w terminie 30 dni pod groźbą sankcji, a Prezydent Gdańska jest organem właściwym do wydania decyzji o rejestracji. Rejestracja pojazdu wiąże się z koniecznością wniesienia opłat, o których mowa w art. 75 ust. 2 PRD stanowiących daninę publiczną w rozumieniu art. 5 ust. 2 pkt 1 ustawy o finansach publicznych, które to daniny zgodnie z art. 78h stanowią dochód powiatu. Spółka chcąc importować pojazdy i udostępniać je na rynku musiałaby więc niewątpliwie takie daniny publiczne ponosić.

Uznanie przez Prezydenta Gdańska, że konieczność poniesienia opłat związanych z rejestracją sprowadzanych przez Spółkę z o.o. (…) pojazdów (w sytuacji gdy na spółce ciąży ustawowy obowiązek poddania ich procedurze rejestracji) nie stanowią daniny publicznej jest w oczywisty sposób sprzeczne z dyspozycją wynikającą z przywołanego art. 5 ust. 2 pkt 1 ustawy o finansach publicznych. W tym miejscu należy przywołać czym jest rejestracja w obecnym stanie prawnym. Zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2018/858 stosowanym wprost z art. 3 pkt 53, rejestracja to administracyjne zezwolenie na dopuszczenie homologowanego pojazdu do ruchu drogowego, natomiast przez dopuszczenie zgodnie z pkt 52 tego przepisu rozumie się pierwsze wykorzystanie pojazdu w UE zgodnie z przeznaczeniem.

Nie poddawanie przez Spółkę (…) rejestracji importowanego pojazdu (w tym dopuszczenia do obrotu, o którym mowa w art. 71 ust. 6 PRD), którego jest właścicielem byłoby więc równoznaczne z ograniczeniem swobody korzystania z tego pojazdu. Stanowisko Prezydenta Gdańska w niniejszej sprawie jest więc przeciwstawne funkcji art. 34 ustawy Prawo Przedsiębiorcy, a mianowicie zapisanej w preambule pewności prawa.

Celem ustawy Prawo Przedsiębiorcy jest realizacja konstytucyjnej zasady wolności działalności gospodarczej, a także innych zasad konstytucyjnych mającymi znaczenie dla przedsiębiorców i wykonywanej przez nich działalności gospodarczej, w tym zasadami praworządności, wspomnianej pewności prawa, niedyskryminacji oraz zrównoważonego rozwoju.

Dokonanie przez spółkę sprzedaży pojazdu konsumentowi, który obciążony byłby wadą prawną podczas rejestracji wiązałoby się z odpowiedzialnością z tytułu rękojmi uregulowanej przepisami kodeksu cywilnego. Dlatego też mając na uwadze konstytucyjne prawo do swobody gospodarczej i pewności prawa, spółka domaga się rozstrzygnięcia swoich wątpliwości w kwestii zagadnień związanych z obowiązkiem rejestracji pojazdu.

Nie można tracić z pola widzenia, że przepis art. 5 ust. 2 pkt 1 ustawy o finansach publicznych jest katalogiem otwartym. Wg wyroku NSA z 29.09.2017 r., II GSK 3556/15, ONSAiWSA 2019, nr 2, poz. 22, który to wyrok bliższy jest przywołaniu na gruncie niniejszej sprawy, daniną publiczną w rozumieniu art. 34 ust. 1 ustawy z 2018 r. Prawo Przedsiębiorców jest nie tylko danina o charakterze pieniężnym, ale także wszelkie obowiązki niepieniężne, jeżeli ich ponoszenie wynika z ustawy i wiąże się z ograniczeniem swobody w korzystaniu z przysługujących podmiotowi praw ze względu na potrzebę ochrony interesu publicznego.

Wg spółki (…) takimi daninami w rozumieniu powyższego orzecznictwa bez wątpienia są opłaty związane z rejestracją pojazdu i ciążące obowiązki jakie spółka musi wypełnić, by mogła udostępniać na rynku sprowadzane spoza UE pojazdy samochodowe kategorii objętych obowiązkiem homologacyjnym.

Odmowa udzielenia interpretacji indywidualnej przez właściwy organ stanowił zdaniem spółki (…) naruszenie konstytucyjnych zasad wyrażonych w ustawie Prawo Przedsiębiorcy, w tym prawa do swobody gospodarczej gwarantowanego w Karcie Praw Podstawowych UE.

Zdaniem spółki wniosek skierowany do Prezydenta Miasta Gdańska jest zasadny i zgodny z udzieloną Prezesowi Zarządu Związku Powiatów Polskich informacją przez Ministra Infrastruktury z dnia 21 marca 2025 w piśmie nr DTD-4.4400.66.2025 wskazującą, że rejestracja pojazdu jest zadaniem własnym samorządu czynionym na własną odpowiedzialność i, że to organ rejestrujący jest właściwy do dokonywania interpretacji przepisów w zakresie rejestracji. Cytat: (…) Stosownie do art. 73 ust. 1 ustawy – Prawo o ruchu drogowym, rejestracji pojazdu dokonuje na wniosek właściciela starosta albo prezydent miasta w przypadku miast na prawach powiatu, właściwy ze względu na miejsce stałego zamieszkania (siedzibę) lub czasowego zamieszkania właściciela pojazdu. Organ ten jest uprawniony do dokonania wykładni prawa w danej indywidualnej sprawie jako organ stosujący prawo i dokonujący rozstrzygnięcia sprawy w prowadzonym postępowaniu administracyjnym. W sprawach wymagających interpretacji organ rejestrujący powinien korzystać z obsługi prawnej urzędu i dokonać rozstrzygnięcia w wyniku dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz dążyć do załatwienia sprawy, mając na względzie również interes społeczny i słuszny interes obywateli, w myśl art. 7 ustawy – Kodeks postępowania administracyjnego. (…)

Podsumowanie

Sumując skarżący jest zobowiązany ponosić daninę publiczną i z tego względu żąda zgodnie z dyspozycją art. 34 Ustawy prawo przedsiębiorców o wydanie wyjaśnienia do zakresu i sposobu stosowania przepisów z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej. Stąd jak na wstępie (…) sp. z o.o. w (…) żąda uchylenia zaskarżonego postanowienia oraz wydania interpretacji indywidualnej jak w sentencji.

(…)

Prezes Zarządu (…) sp. z o.o.

 

Załączniki;

1. Odpowiedź Ministra Infrastruktury z dnia 21.03.2025 nr DTD-4.4400.66.2025

2. Aktualny odpis KRS (…) sp. z o.o.