KATASTROFALNE STANOWISKO MINISTRA BUKOWCA

Dyrektor Transportowego Dozoru Technicznego

w Warszawie

Wniosek

składany na podstawie art. 34 ustawy Prawo Przedsiębiorcy

o wydanie interpretacji indywidualnej

przepisu art. 6 ust. 4 rozporządzenia (UE) 2018/858

Spółka X planuje w przyszłości prowadzić import pojazdów kategorii L, M, N, O objętych obowiązkiem homologacyjnym wynikającym z harmonizowanego prawa wspólnotowego, inne niż wymienione w art. 2 ust. 4 i ust. 5 rozporządzenia (UE) 2018/858 z państw spoza obszaru celnego Unii Europejskiej, które uzyskały prawo uczestniczenia w ruchu drogowym w państwie, z którego są sprowadzane i, które nigdy wcześniej nie były rejestrowane w UE wprowadzać je do obrotu poprzez obszar celny RP oraz je rejestrować w RP i udostępniać na obszarze RP oraz UE.

W związku z tym wnioskuje o wydanie interpretacji indywidualnej i wykazanie jak powinien być rozumiany przepis art. 6 ust. 4 rozporządzenia (UE) 2018/858 w zw. z art. 3 pkt 53, art. 16 i art. 48 tego rozporządzenia rozporządzenia i wyjaśnienie znaczenia tego przepisu w kontekście wymaganych dokumentów określonych w art. 72 ust. 1 pkt 3 w zw z art. 72 ust. 2 pkt 1 PRD na potrzeby pierwszej rejestracji w UE poprzez obszar RP sprowadzanych pojazdów spoza obszaru celnego UE powyższych kategorii.

Rozporządzenie 2018/858 swoim zakresem obejmuje pojazdy samochodowe kategorii L, M, N, O i z mocy art. 6 ust. 4 zezwala na wprowadzenie do obrotu, dopuszczenie i rejestrację w UE tylko takich pojazdów, które były wcześniej homologowane i które wypełniają warunki techniczne określone w tym rozporządzeniu. Pojęcie rejestracja jest zdefiniowane w art. 3 pkt 53 tego rozporządzenia, który stanowi, że jest to administracyjne zezwolenie na dopuszczenie homologowanego pojazdu do ruchu drogowego, a w art. 52 wyjaśnia, że przez dopuszczenie rozumie się pierwsze wykorzystanie pojazdu w UE zgodnie z przeznaczeniem. Tym samym należy uznać, że każdy pojazd zarejestrowany w kraju trzecim nie będącym państwem członkiem UE nie jest pojazdem rejestrowanym w myśl przepisów Unii. Natomiast mając na uwadze, że art. 6 ust. 4 uzależnia możliwość rejestracji w Unii pojazdów ww kategorii od spełnienia wymogów technicznych i administracyjnych określonych w tym rozporządzeniu, tj. wypełniania warunków technicznych potwierdzonych w procesie homologacji typu WE, homologacji krajowej dla pojazdów produkowanych w małej serii lub procedurze dopuszczenia indywidualnego i nie wskazuje, że warunek ten obejmuje wyłącznie pojazdy nowe lub wyłącznie pojazdy używane, to w sposób dorozumiany wynika z tego, że przepis ten dotyczy wszystkich pojazdów, które są pierwszy raz w UE wprowadzane do obrotu, dopuszczane i rejestrowane.

W rozporządzeniu nie definiuje się pojęcia nowy pojazd w kontekście wymogów administracyjnych dla celów rejestracji, a za nowe w sposób dorozumiany traktuje się wszystkie pojazdy wprowadzane do obrotu w UE po raz pierwszy. Takie podejście zastosowane jest też w analogicznym rozporządzeniu (UE) 167/2013 stosowanym dla pojazdów rolniczych kategorii T, C, O, S, w którym w art. 3 pkt 37 wskazano, że za nowy pojazd uważa się każdy pojazd, który nie był rejestrowany i dopuszczony w UE. Dlatego też zgodnie z logiką na potrzeby prawidłowego interpretowania przepisów rozporządzenia 2018/858 należałoby przyjąć, że za nowy pojazd wskazywany w art. 1 rozporządzenia 2018/858 uznaje też się każdy importowany pojazd, który nie jest pojazdem rejestrowanym (czyli dopuszczonym do użytkowania w UE, w tym do ruchu drogowego) ponieważ pojęcie rejestracji odnosi się wyłącznie do pojazdów, które uzyskały administracyjne zezwolenie na dopuszczenie do ruchu drogowego w jednym z Państw Członkowskich UE. Zdaniem naszej spółki potwierdzenie tej tezy wynika też z przepisu art. 48 ust. 2 rozporządzenia 2018/858, w którym jest mowa o pojazdach nowych i zarejestrowanych, a jeśli mowa o zarejestrowanych to znaczy, że nienowych bo już wprowadzonych do obrotu i dopuszczonych do ruchu drogowego. Ma to swoje odzwierciedlenie też w art. 64 ustawy z 14 kwietnia 2023 r. „o systemach homologacji pojazdów oraz ich wyposażenia”, który wskazuje, że stroną postępowania może być właściciel pojazdu, a zatem nie tylko pojazdu nowego. Inne stanowisko byłoby sprzeczne z opinią Rzecznika Generalnego TSUE wyrażonej w sprawie C-513/15 zważywszy, że cele dyrektywy 2007/46/WE zastąpionej rozporządzeniem (UE) 2018/858 stosowanych dla pojazdów samochodowych, są identyczne z celami dyrektywy 2003/37/WE zastąpionej rozporządzeniem (UE) 167/2013 stosowanych dla pojazdów rolniczych:

67. Należy dodać, że – jak twierdzi zasadniczo rząd litewski – przyjęcie interpretacji, według której używane pojazdy przywiezione do Unii z państwa trzeciego nie podlegają zharmonizowanym wymogom technicznym, niosłoby ze sobą ryzyko obejścia tych wymogów. Importer lub dystrybutor byłby bowiem zwolniony od obowiązku spełniania wymogów jedynie poprzez stwierdzenie, że sprowadza on używane pojazdy. Ponadto, gdyby wymogi techniczne określone w dyrektywie 2003/37 nie miały zastosowania do używanych pojazdów wprowadzanych po raz pierwszy na rynek Unii, ich importerzy i dystrybutorzy uzyskaliby przewagę konkurencyjną nad konstruktorami, importerami i dystrybutorami pojazdów, które nigdy nie były wprowadzone do użytku.

68. Taka interpretacja byłaby również sprzeczna z zamysłem umocnienia rynku wewnętrznego realizowanym kolejno przez dyrektywę 74/150, następnie przez dyrektywę 2003/37 i obecnie przez rozporządzenie nr 167/2013. Ewentualna luka w harmonizacji wymogów technicznych mających zastosowanie do ciągników zagroziłaby również bezpieczeństwu ruchu drogowego, bezpieczeństwu pracy i ochronie środowiska.

71. Należy wreszcie podkreślić, odpowiadając na pytanie drugie, że powyższa analiza przemawia na rzecz zrównania warunków dotyczących pierwszego wprowadzenia do użytku w Unii nowych i używanych pojazdów przywiezionych do Unii z państwa trzeciego. (…)

* * *

Mając więc na uwadze powyższe sp. X chciałaby uzyskać wyjaśnienie czy prawidłowo rozumie, że wymóg załączania przy wniosku o pierwszą rejestracje w RP pojazdu samochodowego sprowadzonego spoza Unii, dokumentów homologacyjnych (ważnego świadectwa zgodności, decyzji o dopuszczeniu indywidualnym lub innego równoważnego dokumentu) określony w art. 72 ust. 1 pkt 3 w zw z art. 72 ust. 2 pkt 1 wynikać będzie wprost z dyspozycji art. 48 ust. 1 i ust. 2 oraz art. 3 pkt 53 w zw z art. 6 ust. 4 rozporządzenia 2018/858, które to przepisy stosuje się w pierwszej kolejności przed przepisami pochodzącymi z ustaw krajowych, a także z obowiązku wynikającego z art. 16 ust. 1 i ust. 2 niniejszego rozporządzenia, a decyzja dotycząca pierwszej rejestracji może być wydana przez starostę (organ rejestrujący) wyłącznie gdy organ ten przy wniosku o rejestrację otrzyma dokument poświadczający, że dany pojazd przeszedł procedurę homologacyjną i wypełnia warunki techniczne określone w rozporządzeniu 2018/858 ?

Czy wobec powyższego zaświadczenie o przeprowadzonym badaniu technicznym, o którym mowa w art. 81 ust. 3 PRD może stanowić dokument równoważny świadectwu homologacji wymagany przy wniosku o rejestracje skoro w zakresie tego badania nie istnieje obowiązek ustalania czy dany pojazd był pojazdem homologowanym i posiada ważną homologacje, a same badanie okresowe nie ma na celu ustalania wypełnianie przez dany pojazd norm dotyczących bezpieczeństwa funkcjonalnego i środowiskowego, a jedynie potwierdza stan techniczny dopuszczonego w UE pojazdu w zakresie minimalnych wymagań jakie musi wypełnić by uzyskać poświadczenie dalszej zdatności do ruchu drogowego?

Pytanie jest tym bardziej zasadne, że urzędnicy wysokiego szczebla resortu Ministerstwa Infrastruktury, najpierw pani Olga Tworek Z-ca Dyrektora Departamentu Transportu Drogowego pismem nr DTD-3.4400.494.2024 z dnia 07 czerwca 2024 r., później pani Renata Rychter Dyrektor DTD w piśmie z dnia 23 stycznia 2025 r., skierowanym do Szefów Wydziałów Komunikacji w całej Polsce, a następnie pan Stanisław Bukowiec Sekretarz Stanu Ministerstwa Infrastruktury w piśmie nr DTD-4.4400.66.2025 z 21 marca 2025 r., skierowanym do pana Andrzeja Płonki Prezesa Zarządu Związku Powiatów Polskich zaprezentowali stanowisko, że dla takich sprowadzonych pojazdów samochodowych zaświadczenie o przeprowadzonym badaniu technicznym może stanowić dokument równoważny dokumentom homologacyjnym, o których mowa w art. 72 ust. 1 pkt 3 PRD, powołując się przy tym na wyroki WSA w Szczecinie i NSA z 4 grudnia 2024 r., o sygnaturze II GSK 1606/23 i szukając przy tym zależności pomiędzy definicją nowy pojazd z prawem do rejestracji. Cytuję:

(…) w opinii Ministerstwa Infrastruktury, może być stosowana procedura poddania pojazdu okresowemu badaniu technicznemu przed pierwszą rejestracją w RP, stosownie do art. 81 ust. 3 ww. ustawy – Prawo o ruchu drogowym. W konsekwencji, zaświadczenie z takiego badania jest jednym z dokumentów stanowiących podstawę do rejestracji ww. pojazdów, bez konieczności wymagania dokumentów homologacyjnych, o których mowa w art. 72 ust. 1 pkt 3 ustawy – Prawo o ruchu drogowym. (…) W takiej sytuacji nie jest więc również w mojej ocenie wymagane przedłożenie jednego z dokumentów, o których mowa w art. 72 ust. 1 pkt 3 ustawy, jeżeli obowiązek ich uzyskania i przedłożenia do wniosku o rejestrację dotyczy wyłącznie pojazdów nowych. (…)

Zdaniem spółki jest to stanowisko całkowicie błędne zważywszy na nadrzędność prawa Unii nad prawem krajowym, a z przepisu art. 3 pkt. 53 i art. 48 ust. 1 i ust. 2 wprost wynika, że pojazdem rejestrowanym w UE może być wyłącznie pojazd homologowany, któremu towarzyszy ważny dokument homologacyjny. Spółka twierdzi, że powoływanie się urzędników Ministerstwa Infrastruktury w tych stanowiskach na wyroki NSA z 4 grudnia 2024 r jest nietrafione gdyż NSA wyraźnie zaznaczył, że art. 72 ust. 2 pkt 1 nie uzależnia konieczności załączania dokumentów wskazanych w art. 72 ust. 1 pkt 3 od tego czy rejestrowany pojazd jest pojazdem nowym tylko od tego czy był on wcześniej rejestrowany w RP. Cytat z wyroku NSA z 4 grudnia 2024r w sprawie II GSK 1606/23 :

(…) Przepis art. 72 PRD zawiera z kolei katalog dokumentów stanowiących podstawę rejestracji, przy czym w odniesieniu do dokumentów, o których mowa w ust. 1 pkt 3 stanowi, że wymagania te nie dotyczą pojazdu, który był już zarejestrowany na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (art. 72 ust. 2 pkt 1 PRD). Żaden z przywołanych przepisów regulujących dopuszczenie do ruchu pojazdu, czy też dokumentów wymaganych do jego rejestracji, nie odsyła ani też nie posługuje się pojęciem „nowego pojazdu„, do którego odnosi się SKO i skarżąca kasacyjnie spółka.(…)

* * *

Rozporządzenie 2018/858

Artykuł 48

Udostępnienie na rynku, rejestracja lub dopuszczenie pojazdów innych niż pojazdy z końcowej partii produkcji

1. Bez uszczerbku dla art. 51, 52 i 53 pojazdy, dla których obowiązkowa jest homologacja typu całego pojazdu, lub pojazdy, dla których producent uzyskał taką homologację typu, są udostępniane na rynku, rejestrowane lub dopuszczane, wyłącznie jeżeli towarzyszy im ważne świadectwo zgodności wydane zgodnie z art. 36 i 37.

Rejestracji i dopuszczenia niekompletnych pojazdów można odmówić, dopóki pojazdy pozostają niekompletne. Rejestracji i dopuszczenia niekompletnych pojazdów nie wykorzystuje się w celu obejścia stosowania art. 49.

2. Liczba pojazdów produkowanych w małych seriach, które są udostępnione na rynku, zarejestrowanych lub dopuszczonych w ciągu tego samego roku nie może przekroczyć rocznych limitów ilościowych określonych w załączniku V.

* * *

Spółka uważa, że stanowisko zaprezentowane przez urzędników Ministerstwa Infrastruktury może mieć katastrofalne skutki, gdyż umożliwienie rejestracji niehomologowanych pojazdów kategorii L, M, N, O i dopuszczenie ich tym samym do ruchu drogowego stanowi bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia i życia wielu ludzi oraz dla środowiska przy jednoczesnym naruszaniu prawa konkurencji producentów pojazdów. Natomiast pełną odpowiedzialność za stworzenie tych zagrożeń ponoszą organy dokonujące rejestracji, a nie urzędnicy ministerstwa wyrażający swoje zdanie w tym zakresie, o czym już przekonują się samorządy w sprawach dotyczących konieczności wyrejestrowania ciągników marki MTZ Belarus, a być może niedługo będą musiały ponieść odpowiedzialność odszkodowawczą z tytułu szkód wyrządzonych bezprawną rejestracją.

Wobec powyższego zdaniem sp. X art. 6 ust. 4 ma zastosowanie do wszystkich sprowadzanych pojazdów – nowych i używanych, a sprowadzane używane pojazdy kategorii L, M, N, O, które nigdy wcześniej nie były rejestrowane w UE i, którym nie towarzyszy ważny dokument homologacyjny podlegać będą przed pierwszą rejestracją w RP krajowej procedurze dopuszczenia indywidualnego. Decyzja o krajowym dopuszczeniu indywidualnym wydana przez Dyrektora TDT dla takich pojazdów (której uzyskanie wiąże się z koniecznością poniesienia daniny publicznej) stanowi więc dokument wymagany przy wniosku o pierwszą rejestracje w RP wskazywany w art. 72 ust. 1 pkt 3, a zaświadczenie o przeprowadzonym okresowym badaniu technicznym, o którym mowa w art. 81 ust. 3 PRD w takiej sytuacji wymagane nie będzie, ponieważ wszystkie niezbędne dane potrzebne do rejestracji zawierać będzie decyzja o dopuszczeniu indywidualnym. Natomiast, gdy takiemu poddawanemu pierwszej rejestracji w RP używanemu pojazdowi sprowadzonemu spoza Unii towarzyszyć będzie ważne świadectwo zgodności lub inny równoważny dokument homologacyjny, to pojazd taki po wydaniu przez organ rejestrujący decyzji o rejestracji czasowej z załączonym tymczasowym dowodem rejestracyjnym powinien przejść badanie techniczne, o którym mowa w art. 81 ust. 3 PRD, w którym potwierdzone zostaną cechy identyfikacyjne pojazdu i ustalony zostanie termin kolejnego badania zdatności do ruchu. Natomiast gdyby z jakiś przyczyn na podstawie dokumentów homologacyjnych organ dokonujący rejestracji nie mógłby ustalić danych jakie powinien był zamieścić w świadectwie rejestracji (dowodzie rejestracyjnym) w harmonizowanych rubrykach (D.2) i (K), zdaniem spółki pojazd ten powinien z urzędu zostać skierowany na dodatkowe badanie techniczne, o którym mowa w art. 81 ust. 11 pkt 2 lit. a) PRD w celu ustalenia danych niezbędnych do rejestracji, które to dane wymagane są w świadectwie rejestracji pojazdów samochodowych kategorii L, M, N, O objętych harmonizowanym obowiązkiem homologacyjnym typu zgodnie z wymogami dyrektywy 1999/37/WE w tym ze szczególnym uwzględnieniem art. 3 ust. 2 tej dyrektywy.

Artykuł 3

1. Państwa Członkowskie wydają świadectwo rejestracji dla pojazdów, które podlegają rejestracji na mocy ich ustawodawstwa krajowego. Świadectwo składa się zarówno z jednej części zgodnie z załącznikiem I lub z dwóch części zgodnie z załącznikami I i II. (…)

2. W przypadku gdy nowe świadectwo rejestracji zostaje wydane dla pojazdu zarejestrowanego przed wykonaniem niniejszej dyrektywy, Państwa Członkowskie używają wzoru świadectwa określonego w niniejszej dyrektywie oraz mogą ograniczać dane szczegółowe w nim zawarte do tych, które są dostępne. 3. Dane podane w świadectwie rejestracji, zgodnie z załącznikami I i II są przedstawione za pomocą zharmonizowanych kodów wspólnotowych znajdujących się w tych załącznikach.

Artykuł 4

Do celów niniejszej dyrektywy, świadectwo rejestracji wydane przez Państwo Członkowskie jest uznawane przez inne Państwa Członkowskie do celów identyfikacji pojazdu w ruchu międzynarodowym lub jego ponownej rejestracji w innym Państwie Członkowskim.

* * *

Mając na uwadze powyższe spółka uważa, że na używane pojazdy samochodowe, które zamierza sprowadzać, przed wprowadzeniem do obrotu będzie zobowiązana uzyskać decyzje o krajowym dopuszczeniu indywidualnym pojazdu, a zaświadczenie o przeprowadzonym badaniu o którym mowa w art.81 ust.3 PRD należy uznawać za wymagane przy wniosku o rejestracje zgodnie do art. 72 ust. 1 pkt 3 jedynie w odniesieniu do pojazdów wcześniej rejestrowanych w jednym z państw będącym członkiem UE na którego zostało wydane świadectwo rejestracji z wypełnioną rubryką (K) zwierającą oznaczenie homologacyjne typu WE oraz wypełnioną rubryką (D.2) zawierającą oznaczenie typu pojazdu. W przypadku braku tych danych lub jeśli z rubryki (K) wynikałoby, że pojazd uzyskał dopuszczenie do ruchu w państwie członkowskim Unii na podstawie prawa krajowego, pojazd ten powinien zostać z urzędu skierowany na dodatkowe badanie techniczne zgodnie z dyspozycją z art. 81 ust. 11 pkt 2 lit. a) PRD w celu ustalenia danych, jakie powinny być wykazane w powyższych rubrykach (danych do rejestracji) oraz zgodnie do dyspozycji art. 81 ust. 11 pkt 11 lit. b) w ramach ustalenia warunków technicznych mających wpływ na środowisko, a w przypadku niemożności ich ustalenia pojazd na wniosek właściciela powinien przed rejestracją zostać poddany procedurze krajowego dopuszczenia indywidualnego zgodnie z art. 45 rozporządzenia 2018/858 na podstawie art. 59 ust. 1 ustawy z dnia 14 kwietnia o systemach homologacji pojazdów oraz ich wyposażenia.

Przepis art. 34 Prawa Przedsiębiorcy nadaje przedsiębiorcy możliwość złożenia wniosku do właściwego organu lub właściwej państwowej jednostki organizacyjnej o wydanie wyjaśnienia co do zakresu sposobu i stosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej. Organy administracji publicznej nie są więc wyłącznie właściwymi organami. Taką osobą jest państwowa osoba prawna, jako państwowa jednostka organizacyjna której ustawa przyznaje osobowość prawną. Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 21 ustawy z dnia 16 grudnia 2016 r. „o zasadach zarządzania mieniem państwowym, państwową osobą prawną” jest Transportowy Dozór Techniczny, którym kieruje dyrektor. Jednocześnie stosownie do wniosku o indywidualną interpretacje przepisów wskazuję, że obowiązek daniny publicznej pobieranej przez ten organ wynika z przepisów ustawy z dnia 14 kwietnia 2023 r. „o systemach homologacji pojazdów oraz ich wyposażenia” z art. 69. Wspomniany przepis art. 69 ustawy o systemach homologacji pojazdów oraz ich wyposażenia reguluje kwestię opłat za uzyskanie świadczeń homologacji oraz wydawania zezwoleń na dopuszczenie danego pojazdu do ruchu. Ust. 5 tego przepisu wskazuje, iż wpływy z tytułu opłat stanowią przychód Transportowego Dozoru Technicznego, tak więc wskazanie tych przepisów powinno prowadzić do spełnienia przesłanek z art. 34 ust. 1 Prawa Przedsiębiorców.

W związku z powyższym wnioskuję jak w sentencji.

Dowód uiszczenia opłaty za wniosek przesyłam w załączeniu.

(…)